Waloryzacja roszczeń banku niedopuszczalna – kolejne korzystne dla frankowiczów orzeczenie TSUE!
Dobra passa frankowiczów trwa w najlepsze… i nie wydaje się, by
cokolwiek miało to zmienić.
W dniu 12 stycznia 2024 r. Trybunał Sprawiedliwości UniiEuropejskiej (TSUE) wydał kluczowe postanowienie (C-488/23)przesądzające niedopuszczalność żądania przez banki waloryzacjiroszczeń w związku z nieważnością umowy kredytowej.Postanowienie TSUE zostało wydane w trybie uproszczonym, w związkuz art. 99 Regualminu postępowania przed TSUE, co znajdujezastosowanie w przypadkach gdy odpowiedź na pytanie prejudycjalnemożna wywieść w sposób jednoznaczny z orzecznictwa lub jeżeliodpowiedź na pytanie prejudycjalne nie pozostawia żadnychwątpliwości.
W ocenie TSUE o niedopuszczalności waloryzacji roszczeń bankuprzesądzają wprost przepisy dyrektywy 93/13/EWG, w szczególnościjej art. 6 ust. 1 oraz art. 7 ust. 1, a także wypracowany przezorzecznictwo TSUE mechanizm ochronny w postaci skutku restytucyjnego.TSUE wprost ocenił dopuszczalność dochodzenia sądowej waloryzacjiroszczeń banku w związku z nieważnością umowy kredytowej,odnosząc się do zakresu rekompensaty określonego w wyroku z dnia15 czerwca 2023 r. (C-520/22), a także regulacji zawartej w art.3581 § 3 k.c. stwierdzając, że: dokonywana przezsąd waloryzacja świadczenia odpowiadającego kapitałowiwypłaconemu konsumentowi, taka jak przewidziana w art. 358 1 §3 kodeksu cywilnego, stanowi rekompensatę, która może zostaćprzyznana przez sąd ze względu na istotną zmianę siły nabywczejpieniądza po powstaniu danego zobowiązania. Otóż ze względu nasam charakter takiej rekompensaty jej przyznanie oznaczałoby, żeprawo przedsiębiorcy wykraczałoby poza zwykłą spłatę kapitałuwypłaconego z tytułu wykonania danej umowy kredytu hipotecznego izapłatę ustawowych odsetek za zwłokę. (pkt 24).
Warto podkreślić, że TSUE już wcześniej odnosił się do kwestiiwaloryzacji roszczeń banku – choćby we wspomnianym wcześniejwyroku z dnia 15 czerwca 2023 r. (C-520/21) z którego wynika, żebankom co prawda przysługuje prawo do żądania rekompensaty wprzypadku nieważności umowy kredytu, ale w ograniczonym zakresie- co do prawa żądania zwrotu kapitału wypłaconego kredytu wraz zżądaniem odsetek za opóźnienie w jego zwrocie (oczywiście podwarunkiem, że do opóźnienia doszło). Należy przyjąć, żepowyższe stanowisko wyklucza możliwość zasądzenia na rzecz bankujakiejkolwiek innej rekompensaty, poza mieszczącą się w takokreślonym przez TSUE zakresie, w szczególności zaś opartej nażądaniu wynagrodzenia za korzystanie z kapitału udzielonegokredytu na podstawie nieważnej umowy kredytu. W podobnym tonie TSUEwypowiedział się w orzeczeniu z dnia 11 grudnia 2023 r. (C-756/22)(pkt 29).
W konsekwencji TSUE już w wyroku zdnia 15 czerwca 2023 r. przekreślił możliwość skutecznegodochodzenia przez banki roszczeń opartych o odpowiedni wskaźnikwaloryzacji, a właściwe zastosowanie przez sądy wykładniprounijnej powinno prowadzić do takich właśnie wniosków.
Konsekwencje dla dochodzenia roszczeń
postanowieniu z dnia 11 grudnia 2023 r. (C-756/22) oraz najnowszego zdnia 12 stycznia 2024 r. (C-488/22) jednoznacznie przekreślamożliwość żądania przez banki jakiejkolwiek rekompensaty ztytułu nieważnej umowy kredytowej (z uwagi na obecność klauzulabuzywnych) poza zwrotem kapitału udzielonego kredytu orazewentualnym żądaniem odsetek za opóźnienie w przypadkupozostawania w opóźnieniu w zwrocie. Natomiast wciąż otwartepozostaje pytanie dotyczące możliwości dochodzenia odpowidnichroszczeń przez samych Kredytobiorców. Wyrok z dnia 15 czerwca 2023r. (C-520/21) dopuścza taką możliwość – pod warunkiemposzanowania celów dyrektywy 93/13/EWG oraz zasadyproporcjonalności. Wydaje się, że decydującą rolę w tymzakresie odegrają okoliczności konkretnej sprawy.
